[Ντοκουμέντο]
Η Ελλάδα ελευθερώθηκε από την τουρκική κατοχή και αποτέλεσε ελεύθερο κράτος το 1830, ενώ η Θεσσαλία ενσωματώθηκε στην ελληνική Επικράτεια το 1881. Στις 18 Αυγούστου 1881 ο ελληνικός στρατός μπήκε στην Καρδίτσα, ενώ την ίδια μέρα ο τουρκικός στρατός κατοχής αναχώρησε προς τα Τρίκαλα. Σύμφωνα όμως με τη «Συνθήκη παραχώρησης», όπως ονομάστηκε, πολλοί τούρκοι ιδιοκτήτες παρέμειναν στην Καρδίτσα με τις οικογένειές τους, διατηρώντας στο ακέραιο και τις μεγάλες ιδιοκτησίες τους, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του τουρκικού πληθυσμού, αφού πούλησε την ιδιοκτησία του, αναχώρησε για την Τουρκία. Στα χωριά του μετέπειτα Δήμου Ιτάμου, όπως και σε όλα τα αγραφιώτικα χωριά δεν υπήρξε πρόβλημα τουρκικών ιδιοκτησιών, διότι οι Τούρκοι ουδέποτε εγκαταστάθηκαν εδώ μόνιμα.
Σε όλο το χρονικό διάστημα των 50 ετών που μεσολάβησε από τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους μέχρι την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, οι Θεσσαλοί δεν έπαυσαν να επικοινωνούν με τα ελεύθερα μέρη, να ενημερώνονται και να προετοιμάζουν κινήματα. Ιδιαίτερα, χωριά όπως το Ζωγλόπι, που βρίσκονταν στη μεθόριο -τα σύνορα στον Ίταμο- είχαν μεγαλύτερη ευχέρεια επικοινωνίας με τους «Παλαιοελλαδίτες», έρχονταν εφημερίδες από τη Λαμία, ακόμα και από την Αθήνα και οι άνθρωποι δεν έμεναν στο σκοτάδι. Κατά την τελευταία δεκαετία πριν από την απελευθέρωση, ακόμα και στην πόλη της Καρδίτσας υπήρχε έντονη ζύμωση, με συζητήσεις στα σπίτια, στους χώρους δουλειάς και όπου αλλού δεν κινούσαν την υποψία των Τούρκων, οι οποίοι έδειχναν να αντιλαμβάνονται πως σύντομα θα έπαιρναν πόδι από τη Θεσσαλία.
Πρέπει να τονίσουμε ότι σημαντικό ρόλο στην αφύπνιση των Καρδιτσιωτών έπαιξαν και οι Ηπειρώτες που είχαν εγκατασταθεί στην πόλη είτε ως έμποροι είτε ως δάσκαλοι στην Καρδίτσα και σε χωριά της περιοχής. Πολλοί Ηπειρώτες καθ’ όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας μετανάστευαν στην Κωνσταντινούπολη, στη Ρουμανία, στη Ρωσία, ακόμα και στην Αυστρία, όπου σπούδαζαν με τη βοήθεια συγγενών και συμπατριωτών τους εμπόρων. Επιστρέφοντας στην πατρίδα οι περισσότεροι κατηφόριζαν στη Θεσσαλία, όπου εργάζονταν κυρίως ως δάσκαλοι. Ένας από αυτούς ήταν και ο Γεώργιος Βασιλείου Σωτήρηςαπό το Ζαγόρι των Ιωαννίνων. Ο Γεώργιος Σωτήρης σπούδασε στο « Ελληνικόν Εκπαιδευτήριον Κουμπάρη», στη Βραϊλα της Ρουμανίας και γνώριζε ρουμανικά, Ιταλικά και τουρκικά. Στην Καρδίτσα ήρθε στις 19 Ιουνίου 1875, για να εργασθεί ως δάσκαλος, συνοδευόμενος από τους συμπατριώτες του εμπόρους Γεώργιο Βλαχούτσο, Κωστάκη Κούρτιο, Αλκιβιάδη Βόλγα, γιατρό, και Νικόλαο Χαρισιάδη.
Στην Καρδίτσα συνάντησε και άλλους Ηπειρώτες εμπόρους, με τους οποίους συνδέθηκε και επί ένα διάστημα εργάστηκε στις επιχειρήσεις τους. Εκείνος όμως με τον οποίο συνδέθηκε με αδελφική φιλία ήταν ο γνωστός λογοτέχνης συμπατριώτης τουΧρήστος Χρηστοβασίλης, που εκείνη την εποχή, κυνηγημένος από τους Τούρκους, εργαζόταν ως επιστάτης στα κτήματα του θείου του μεγαλοτσιφλικά Χρηστάκη Ζωγράφου, στο Μεσδάνι (Αγναντερό). Ο Σωτήρης εργάστηκε ως δάσκαλος στα χωριά Μοίρους, Κανάλια και Μεσδάνι (Αγναντερό).
Στα απομνημονεύματά του αναφέρει μια συνομιλία που είχε με τον Ζωγλοπίτη Τάσιο Ζαχάκο, στις 10 το πρωί της 20ηςΑυγούστου 1875, στα σφαγεία της Καρδίτσας, η οποία έχει ενδιαφέρον και την παραθέτω αυτούσια: « … Εγώ τότε συνωμίλουν με τον Ζωγλοπίτην Τάσιον Ζαχάκον, υπάλληλον του Βλαχούτσου [1], περί της Ελλάδος, πότε θα ελευθερωθώμεν και ημείς και του ανέγνωσκα τας δύο λειτουργίας και το ποίημα του Παράσχου [2]…»
Ο Ζαχάκος ήταν μόνιμος κάτοικος Ζωγλοπίου, όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι από τους παλαιότερους χωριανούς. Προφανώς δεν ήταν ο μόνος Ζωγλοπίτης που φλεγόταν από τον πόθο της ελευθερίας και ο μόνος που διψούσε να μαθαίνει πατριωτικά ποιήματα και ειδήσεις για την επικείμενη απελευθέρωση. Επιστρέφοντας βέβαια στο χωριό του έκανε κοινωνούς των πληροφοριών του και τους άλλους συγχωριανούς του και αυτό ασφαλώς συνέβαινε με όσους Ζωγλοπίτες ταξίδευαν σε αστικά κέντρα.
[1] Ο Βλαχούτσος ήταν Ηπειρώτης, έμπορος στην Καρδίτσα και ενοικιαστής των σφαγείων.
[2] Ο Αχιλλέας Παράσχος είναι Αθηναίος ποιητής. Προφανώς το ποίημα που αναφέρεται ήταν πατριωτικού περιεχομένου.