Οι γειτονιές του χωριού – Ο Ραφτομαχαλάς

Του Λάμπρου Γριβέλλα

Οι γειτονιές του χωριού τον παλιό καιρό λέγονταν μαχαλάδες (τουρκ. λέξη). Ο Ραφτομαχαλάς ήταν στο βορειοανατολικό μέρος του χωριού, συνέχεια της εκκλησίας. Ο δρόμος που άρχιζε από την πλατεία, περνούσε δυτικά της εκκλησίας και διέσχιζε τη συνοικία στα δυο, από νότο προς βορρά., σε ανατολικό και δυτικό τμήμα.

Πρώτο σπίτι στο ανατολικό τμήμα της γειτονιάς ήταν-είναι το Γριβελλαίικο, που συνορεύει με το οικόπεδο της εκκλησίας. Το παλιό σπίτι ήταν ισόγειο με πλέχτη. Το 1932 οι αδελφοί Θανάσης και Κώστας το κατεδάφισαν και έχτισαν δίπατο, λιθόκτιστο, που μοιράστηκαν οι δυο οικογένειες, των αδελφών Θανάση και Κώστα Γριβέλλα. Εκεί γεννήθηκε και μεγάλωσε και ο συγγραφέας του παρόντος σημειώματος. Περί το 1960 Ο Κώστας Γριβέλλας έχτισε άλλο σπίτι σε συνεχόμενο οικόπεδο και το παλαιό έμεινε στον αδελφό του Θανάση. Σήμερα στο σπίτι του Θανάση Γριβέλλα κατοικεί η οικογένεια του γιου του Περικλή και το σπίτι του Κώστα Γριβέλλα περιήλθε στο γιο του Χρήστο.

Ο γενάρχης της οικογένειας Σωτήρης Γριβέλλας παραχώρησε μέρος του οικοπέδου του στο γαμπρό του Γιάννη Καρλάφτη ( Γουρνογιάννη), που έχτισε εκεί σπίτι ισόγειο με πλέχτη. Επειδή ο τελευταίος ήταν άκληρος, το οικόπεδο περιήλθε, μετά το θάνατό του, στους Γριβελλαίους.
Τα αμέσως επόμενα σπίτια ανήκαν στους δύο Ραφταίους, τον Σωτήρη και τον Κώστα. Ανάμεσά τους υπήρχε και χέρσο οικόπεδο που ανήκε στο Γιώργο Ράφτη (Ραφτονίκο), που κατοικούσε σ’ ένα σπιτοκάλυβο πάνω από τις Φτελιές. Ο Γιώργος Ράπτης είχε δυο παιδιά, τον Άγγελο και την Ανθή. Η οικογένεια του Σωτήρη Ράφτη (πέθανε στην κατοχή) αποτελούνταν από τη γυναίκα του Λένη (Τσικολένη), τις τέσσερις θυγατέρες του: Τσιβή, Γιαννούλα, Χρύσω και Βασιλική και το γιο του Κώστα. Η Γιαννούλα παντρεύτηκε τον Κίτσιο Ζάχο (Τσιούκη), η Τσιβή παντρεύτηκε το Μήτσιο Τσιμάκη, η Χρύσω παντρεύτηκε στο Παλιούρι και η Βασιλική παντρεύτηκε τον Φάνη Κωτσιαρίδη. Σήμερα βρίσκεται στη ζωή μόνο η Βασιλική.

Ο Κώστα Ράφτης πέθανε περί το 1933. Η οικογένειά του αποτελούνταν από τη γυναίκα του Θεοδώρα (Θοδωρούλα), τους δυο γιους του Βασίλη και Θανάση, και από τη θυγατέρα του Ελένη, σύζυγο Χρήστου Καραγιάννη. Ο Βασίλης πέθανε από γρίππη, το 1918, ενώ υπηρετούσε στρατιώτης. Ο Θανάσης έγινε δασικός υπάλληλος, παντρεύτηκε τη Κλεοπάτρα Παπαλεωνίδα και έκαμε οικογένεια. Στο χωριό έμενε η γριά Θοδωρούλα, που πέθανε λίγο μετά την κατοχή.

Τα αμέσως επόμενα σπίτια ήταν των Ριζαίων, Γιώργου και Μήτρου. Γενάρχης τους ήταν ο Γιάννος Ρίζος (Ριζογιάννης), άνθρωπος θηριώδης στο παράστημα και στη μορφή. Είχαν ένα ακόμα αδερφό, το Μάρκο, που ήταν μετανάστης στην Αμερική, ήρθε όμως στο χωριό σε γεροντική ηλικία και εκεί πέθανε. Είχαν και μια αδερφή που παντρεύτηκε στον Άγιο Γεώργιο.
Η οικογένεια του Γιώργου Ρίζου αποτελούνταν από τη γυναίκα του Αλεξάνδρα, το γένος Βασίλη Κωστάκου, το γιο του Βάιο, και τις θυγατέρες του Βαγγελή (συζ. Αποστόλη Βρέκου), Στυλιανή (πέθανε σε παιδική ηλικία) και Αικατερίνη (συζ. Βαγγέλη Κατσιούλα), που πέθανε κι εκείνη προ ετών.

Η οικογένεια του Μήτρου Ρίζου αποτελούνταν από τη γυναίκα του Παναγιώτα, το γένος Θάνου από τη Νεράιδα, , το γιο του Παναγιώτη και τη θυγατέρα του Αθηνά. Είχε κι άλλο γιο, το Φώτη,  που πέθανε σε παιδική ηλικία.  Ο Παναγιώτης (σκοτώθηκε σε εργατικό ατύχημα) παντρεύτηκε την Πόπη Καρύδα από τον Άγιο Γεώργιο και απόκτησε δυο παιδιά, το Δημήτρη και τον Κώστα. Η Αθηνά παντρεύτηκε τον Αποστόλη Κατσαρό (πέθανε σε ατύχημα).

Βορειότερα βρισκόταν το ισόγειο σπίτι του Θωμά Βρέκου. Η γυναίκα του ήταν από τα Σαραντάπορα.  Εκείνος είχε τρεις θυγατέρες, τη Μαρία, συζ. Στέργιου Τσιάκη, τη Στεργιάνω, συζ. Μήτρου Τσιούκη και τη Βασίλω, συζ, Λάμπρου Τσιούκη ή Κίσσα. Το σπίτι έμεινε στο τελευταίο ζευγάρι και αργότερα πουλήθηκε στο Χρήστο Βούλγαρη.
Τελευταίο σπίτι της ανατολικής πλευράς ήταν του Παναγιώτη Μάρκου Ζαχαρή.  Πρώτη γυναίκα του ήταν η Ελένη, το γένος Λάμπρου Ράπτη, με την οποία απόχτησε τη θυγατέρα του Αγαπούλα. Όταν η πρώτη γυναίκα πέθανε, παντρεύτηκε τη Ρήνω, το γένος Θοδωρή Ζάιρα, με την οποία απόχτησε δυο παιδιά, το Λάμπρο και το Νίκο.
Πολύ παλιά, υπήρχε εκεί και το σπίτι του Κώστα Ράπτη, που είχε γυναίκα την Αγόρω, άγνωστο ποιου γένους. Ο Κώστας Ράπτης είχε παιδιά το Γιάννη, το Βασίλη και το Γιώργο. Και οι τρεις έχτισαν σπίτια κοντά στο Παλιοκκλήσι, στη συνοικία «Ραφταίικα».

Πρώτο σπίτι της δυτικής πλευράς του μαχαλά ήταν του Βασίλη Καρλάφτη. Οι Καρλαφταίοι ήταν πολλοί και τα πράγματα δεν είναι απολύτως ξεκαθαρισμένα, για να γνωρίζουμε ποιοι ήταν μεταξύ τους αδέρφια ή ξαδέρφια. Οι γνωστοί Καρλαφταίοι ήταν ο Βασίλης, ο Μήτρος, ο Πάνος, ο  Κώστας, και ο Γιάννης (Γουρνογιάννης). Ένας γιος του Βασίλη Καρλάφτη, ο  Γιάννης, μετανάστευσε νέος στην Αμερική και το σπίτι περιήλθε στην κυριότητα της αδελφής του Τσεβής, που είχε σύζυγο τον Αποστόλη Δημητρό (Γατσέλο). Γιος επίσης του Μήτρου Καρλάφτη, ο Κώστας, μετανάστευσε κι εκείνος στην Αμερική. Οι παραπάνω μετανάστες πέθαναν και οι δυο, ο ένας το 1951 και ο άλλος το 1953 στο Μάντσεστερ του Ιλινόις, όπου ζούσαν. Σχετικό άρθρο και φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν στα «Ζωγλοπίτικα Χρονικά».

Αμέσως μετά ήταν το σπίτι του Τάσιου Κουμπούρα. Η γυναίκα του Αγόρω, το γένος Καρλάφτη, είχε πεθάνει νωρίς και ο Τάσιος έμενε με τα τρία παιδιά του, την Ανθίτσα, τη Θοδώρα και το Λάμπρο, που σκοτώθηκε στον εμφύλιο.
Τα επόμενα σπίτια ήταν των Μπελλαίων, που ήταν συνεχόμενα και σχημάτιζαν ένα κεφαλαίο Γ. Πατέρας τους ήταν ο Κώστας Μπέλλος και μάνα τους η Βάγγιω, μια αντρογυναίκα. Προς το δρόμο ήταν το σπίτι του Αποστόλη Μπέλλου, στη μέση του Γιώργου Μπέλλου και στην κεφαλή του Γ, του Μήτρου Μπέλλου. Ο Αποστόλης (πέθανε στην κατοχή) είχε γυναίκα τη Ρήνω, το γένος Μήτρου Τσιμάκη, και δυο θυγατέρες, τη Θεανώ και την Αριστέα. Ο Γιώργος είχε γυναίκα τη Ρήνω, το γένος Αχιλλέα Γκορτσά και ένα γιο, το Θωμά. Ο Μήτρος είχε γυναίκα τη Βασίλω, το γένος Βάιου Θεάκου και δυο θυγατέρες, τη Γιαννούλα, σύζ, Γιώργου Κουμπούρα και τη Λένη, σύζ. Τάσιου Τσιότρα. Υπήρχε κι άλλος αδερφός, ο Τάσιος (θύμα του εμφύλιου), που μετά το γάμο του μετακόμισε σε άλλη γειτονιά. 

Στη συνέχεια βρισκόταν το σπίτι του Βασίλη Καρλάφτη. Πρώτη γυναίκα του ήταν η Βαγγελή, το γένος Πάνου Καραγιώργου, με την οποία απόχτησε τρία παιδιά, το Μήτρο, το Νίκο και μια  θυγατέρα, την Ειρήνη, που πέθανε μικρή. Μετά το θάνατο της Βαγγελής, παντρεύτηκε τη Μαρία, το γένος Βάιου Κορκόντζελου, με την οποία απόχτησε τέσσερα παιδιά: Το Μάρκο, τη Βαγγελή, τη Βιργινία και τον Ηλία. Τα δυο πρώτα πέθαναν σε μικρή ηλικία. Μέλος της οικογένειας αποτελούσε και η αδερφή του Βασίλη, Ελένη, που ήταν άτομο με ειδικές ανάγκες.
Το επόμενο ήταν το σπίτι των Κατσιουλαίων, Βαγγέλη και Γιάννη (αδέρφια).

Το σπίτι χωριζόταν με μεσοτοιχία και το μισό(ανατολικό) ήταν του Γιάννη και το άλλο μισό (δυτικό) του Βαγγέλη. Το σπίτι του Γιάννη Κατσιούλα το κληρονόμησε ο γιος του Αποστόλης (σκοτώθηκε στη Μικρασία) και απ’ αυτόν πάλι, ο γιος του Γιάννης, που τελικά το πούλησε στον Κώστα Θ. Ζαχαρή. Σύζυγος του Αποστόλη Κατσιούλα ήταν η Αλεξάνδρα, το γένος Πάνου Ζαχαρή (Βρέκου).
Το σπίτι του Βαγγέλη Κατσιούλα το κληρονόμησε ο γιος του Αγαμέμνων, που κι εκείνος το πούλησε στο Βασίλη Γ. Ντίνο. Ο Αγαμέμνων (Γραμμέας) Κατσιούλας παντρεύτηκε την Ουρανία Κώστα Κοντακτσή, με την οποία απόχτησε τρία παιδιά: Το Γιώργο, τον Παναγιώτη, και την Αθηνά.

Κάτω από τα Κατσιουλαίικα, προς το δρόμο που οδηγεί στου Μαρότη ήταν το σπίτι του Κώστα Καρλάφτη. Είχε τέσσερα παιδιά: τον Τάσιο, το Φώτη, τη Αλέξω, συζ. Γιώργου Ντίνου και τη Μαρία, σύζ, Λουκά Στάθη.
Τα επόμενα σπίτια ήταν των Ζαχαραίων, που λέγονταν και Βρεκαίοι. Αυτοί ήταν τρία αδέρφια: Ο Πάνος, ο Γιώργος και ο Θωμάς. Είχαν και μια αδερφή που την πάντρεψαν με το Βασίλη Ράπτη (Βασιλάρα) και έτσι έμεινε κι εκείνη γνωστή ως Βασιλάραινα. Οι δυο πρώτοι είχαν το επώνυμο Ζαχαρής, αλλά ο Θωμάς λεγόταν Βρέκος.

Το σπίτι του Πάνου Ζαχαρή ήταν διώροφο λιθόκτιστο και σώζεται ακόμη στη ιδιοκτησία των κληρονόμων Κώστα Μανώλη. Ο Πάνος Ζαχαρής παντρεύτηκε δυο φορές. Η πρώτη γυναίκα του λεγόταν Θοδώρα (αγνώστου γένους) με την οποία απόχτησε πέντε παιδιά: Το Βασίλη, που ήταν ανώτερος αξ/κός του στρατού, το Λάμπρο, δασονόμο, την Αλεξάνδρα, σύζ. Αποστόλη Κατσιούλα, τη Στεργιάνω, σύζ. Λάμπρου Μήτρα και την Ελένη, σύζ. Κώστα Δήμου. Η δεύτερη γυναίκα του, Ελένη, ήταν από τη Έλσιανη και είχε δυο γιους, τον Κώστα και το Νίκο, που χάθηκαν και οι δυο στη κατοχή.
Το σπίτι του Γιώργου Ζαχαρή βρισκόταν εκεί που σήμερα είναι το σπίτι του Θωμά Κουμπούρα και δεν το θυμάται κανείς από τους επιζώντες. Το μόνο γνωστό γι’ αυτόν είναι ότι γιος του ήταν Χρήστος Ζαχαρής (Ζαχαριάς) πήγε γαμπρός στο Μήτρο Βρέκο, σε άλλη συνοικία.

Η ιστορία των ανθρώπων του χωριού που έφυγαν από τη ζωή πριν από πολλά χρόνια και τα σπίτια που έμεναν εκείνοι,  δεν είναι εύκολο να γραφεί. Εξ άλλου αργήσαμε πολύ. Έφυγαν από τη ζωή και οι άνθρωποι που μπορούσαν να θυμούνται. Το σημείωμα αυτό δεν θα ήταν δυνατό να γραφεί χωρίς τις πολύτιμες πληροφορίες που έδωσαν, ο Γιάννης Κατσιούλας, η Μαρία Τσιμάκη και ο Βασίλης Καραγιάννης. Πολλά στοιχεία πήρα και από το Δημοτολόγιο της Κοινότητας Ραχούλας. Δυστυχώς σ’ αυτό δεν αναφέρονται οι παλιές οικογένειες.
Στα επόμενα φύλλα θα προσπαθήσουμε να καταχωρίσουμε όλες τις συνοικίες του χωριού, με τη σειρά.