Οι περιπετειώδεις δημοπρασίες, οι πονηρές παρεμβάσεις,
οι παράλογες απαιτήσεις των κτηνοτρόφων και το μαρτύριο του δασκάλου

Εισαγωγή- επιμέλεια: Λάμπρου Γριβέλλα

Εισαγωγή
Όπως προκύπτει από την αναφορά του διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Ραχούλας ( Ευάγγελος Τζωαννόπουλος), την οποία παρουσιάζουμε παρακάτω, το σχολικό κτήμα στο «Ριζό» ήταν ανέκαθεν κοινοτικό. Το κοινοτικό συμβούλιο Ραχούλας με την υπ’ αριθ. 54/1929 πράξη του δώρισε στο δημοτικό σχολείο τα ενοίκια του κτήματος, με το σκεπτικό να επισκευάσει καταρχάς τις δύο ερειπωμένες αίθουσες στο παλιό κτίριο, το «Βακούφ’κο», το οποίο χρησιμοποιούνταν ήδη από το σχολείο, και στη συνέχεια να φροντίσει για την επέκταση του διδακτηρίου, τύπου «Συγγρού», διότι τα έσοδα από ενοίκια του πιο πάνω αγρού, 100 περίπου στρεμμάτων, δεν ήταν ευκαταφρόνητα.
Στην αναφορά του προς τον επιθεωρητή ο διευθυντής του σχολείου εξιστορεί τις περιπέτειες των δημοπρασιών, όπως γίνονταν τότε, με τις κωλυσιεργίες των πλειοδοτών, τις …πονηρές παρεμβάσεις, τις παντοειδείς απειλές που δεχόταν ο δάσκαλος από παράγοντες της κοινότητας και την παράλογη  απαίτηση των κτηνοτρόφων, να μένουν όλα χέρσα για να βοσκούν τα πρόβατα! Αξίζει να διαβαστεί.

Η αναφορά

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ο Διευθυντής του Δημοτικού                        
                            Προς
Σχολείου Ραχούλας                     
                  Τον κ. Επιθεωρητή των Δημοτικών
                                     Σχολείων Καρδίτσης

 Εις Καρδίτσαν
Αριθ. Πρωτ. 67
Εν Ραχούλα τη 3 Σεπτεμβρίου 1936

Λάμβάνω την τιμήν να αναφέρω Υμίν  ότι το Κοινοτικόν Συμβούλιον Ραχούλας δια της υπ’ αριθ. 54/1929 πράξεώς του, εδωρήσατο εις το σχολείον, στερούμενον παντός πόρου, τα ενοίκια του κοινοτικού κτήματος «Ριζό» δια την επέκτασιν του μονοταξίου διδακτηρίου του και την συντήρησίν του, διότι το σχολείον είναι τριτάξιον και έχει μόνο μίαν αίθουσαν κατάλληλον δια διδακτήριον, των δύο τμημάτων στεγαζομένων εις τελείως ακαταλλήλους αθούσας, παραχωρηθείσας και ταύτας  υπό της κοινότητος, διότι ελλείψει ικανών πόρων καθίσταται αδύνατος η επέκτασίς του εις τριτάξιον.
Το ανωτέρω κτήμα εξετέθη το πρώτον εις δημοπρασίαν το 1929, ενοικιασθέν 75000 δραχμάς δια μίαν εξαετίαν. Δια των χρημάτων τούτων επεσκευάσθη το μονοτάξιον διδακτήριον, όπερ ήτο κατερειπωμένον, επεσκευάσθησαν αι δύο αίθουσαι αι παραχωρηθείσαι υπό της κοινότητος και επλουτίσθη το σχολείον δι’ επαρκών θρανίων, εδρών και μελανοπινάκων.
Ληξάσης της εξαετούς ενοικιάσεώς του τον παρελθόντα Δεκέμβριον 1935,η Σχολική Εφορεία της παρελθούσης διετίας εξέθηκε τούτο πάλιν εις δημοπρασίαν, προς ενοικίασιν δια μίαν τετραετίαν, ίνα δια των ενοικίων και της χορηγηθείσης κρατικής αρωγής κατασκευασθώσι τουλάχιστον οι τοίχοι του επεκταθησομένου διδακτηρίου.
Οι κάτοικοι όμως και δη οι κτηνοτρόφοι, μόλις έλαβον γνώσιν της δημοπρασίας, συνηθροίσθησαν εις τον προ της δημοπρασίας χώρον και επετέθησαν εναντίον μου και της Εφορείας, απαιτούντες να αποσύρωμεν την δημοπρασίαν, διότι δια της ενοικιάσεως του άνω αγρού παραβλάπτονται τα συμφέροντά τους. Κατόπιν όμως θερμής συστάσεώς μου, ότι δια της μη ενοικιάσεως του ανωτέρω κτήματος καταδικάζονται εις θάνατον τα τέκνα των, ως στεγαζόμενα εις ακατάλληλα υπό πάσαν έποψιν διδακτήρια, απεχώρησαν μεν εκείθεν, αλλά μετέβησαν εις το κοινοτικόν συμβούλιον παρ’ ου απήτησαν την αφαίρεσιν της δωρεάς του ανωτέρω κτήματος από το σχολείον, διότι παραβλάπτονται τα μέγιστα τα συμφέροντά των. Το κοινοτικόν συμβούλιον κατόπιν της εντόνου ταύτης απαιτήσεως των κατοίκων, εζήτησε παρ’ εμού πληροφορίας περί της ζημίας, ήτις θέλει προέλθει εις το σχολείον  εις περίπτωσιν αφαιρέσεως του κτήματος.
Παρουσία και όλων των κατοίκων εξέθηκα εις το κοινοτικόν συμβούλιον ότι πάσα ενέργειά του προς αφαίρεσιν από του σχολείου του ανωτέρω κτήματος καταδικάζει τους μαθητάς του σχολείου εις θάνατον εκ φυματιώσεως, διότι το σχολείον έχει ανάγκην δύο εισέτι καταλλήλων αιθουσών ίνα συμβάλει εις την υγείαν των μαθητών. Ίνα δε οι μαθηταί κατέχουσι καλώς τας παρεχομένας υπό του σχολείου γνώσεις, ανάγκη τούτο να πλουτισθεί δια σχολικού κήπου, μουσείου και σχολικού κινηματογράφου, άμα δε και παντοειδών εποπτικών μέσων. Ταύτα δ’ απαιτούσι δαπάνας, αίτινες δια να πληρωθώσι δέον το σχολείον να έχει μεγάλους πόρους.
Κατόπιν της επεξηγήσεώς μου ταύτης, το συμβούλιον απέσυρε την σκέψιν περί αφαιρέσεως του κτήματος και ούτως συνεχίσθη η δημοπρασία από 1ης Ιανουαρίου 1936 μέχρι 22ας Μαρτίου, διότι αι προσφοραί των πλειοδοτών  ήσαν μικραί, λόγω δυσφημίσεως του κτήματος υπό των ενοικιαστών της παρελθούσης εξαετίας.
Την 22αν Μαρτίου ενεργηθείσης δημοπρασίας επεκυρώθη αύτη επ’ ονόματι του μόνου πλειοδότου Δημητρίου Καραγιάννη, καθ’ όσον, καίτοι η δημοπρασία ενηργήθη όλην την ημέραν, ουδείς έτερος πλειοδότης παρουσιάσθη, του ετέρου συναγωνιζομένου πλειοδότου  Κων/νου Κατσιούλα, μη προσελθόντος λόγω ασθενείας του. Τούτου ένεκεν δεν υπέβαλον τα πρακτικά, εν αναμονή του άνω συναγωνιστού. Αλλά, καίτοι παρήλθεν εβδομάς από της ημέρας δημοπρασίας, δεν παρουσιάσθη ούτος. Τούτου ένεκεν υπέβαλον τα πρακτικά της 22ας Μαρτίου προς έγκρισιν. Την 5ην Απριλίου έλαβον την έγκρισιν των πρακτικών της δημοπρασίας. Το απόγευμα της ημέρας ταύτης παρουσιάσθη ο πλειοδότης Κων.Κατσιούλας και υπέβαλεν εις την εφορείαν  αίτησιν πλειοδοτήσεως. Επειδή δεν ηδυνάμην να την δεχθώ και να ενεργήσω δημοπρασίαν κατόπιν της εγκρίσεως των πρακτικών, η δε εφορεία επέμενεν ίνα γίνει δεκτή ως ωφελουμένων εκ ταύτης των συμφερόντων του σχολείου, υπέβαλον την ως άνω ρηθείσαν αίτησιν δια της υπ’ αριθ. 21 ε.έ. αναφοράς μου, εφ’ ης διετάχθην δια της υπ’ αριθ. 778/8-4-36 διαταγής, ίνα καλέσω την εφορείαν προς εξουσιοδότησιν του προέδρου δια την σύνταξιν σχετικού συμβολαίου μετά του πλειοδότου  της εγκριθείσης δημοπρασίας της 22ας Μαρτίου. Κατόπιν της διαταγής εκάλεσα την εφορείαν την 9ην Απριλίου εις συνεδρίασιν, καθ’ ήν αύτη απεφάνθη όπως η δημοπρασία βάσει της αιτήσεως του πλειοδότου Κ.Κατσιούλα επαναληφθεί την 12ην Απριλίου, παρά την σύστασίν μου ότι μετά την έγκρισιν των πρακτικών είναι παράνομος η υπό της εφορείας ενέργεια δημοπρασίας.
Την 12ην Απριλίου η εφορεία μετά πείσματος ενήργησε την δημοπρασίαν, παρόντων όλων των κατοίκων του χωρίου, απαιτούντων όπως ενεργηθεί η δημοπρασία, ίνα ενοικιασθεί το κτήμα περισσότερον, αφού δεν είνα δυνατόν να αφεθεί δια τας ανάγκας των. Κατά την δημοπρασίαν παρετηρείτο έξαψις και φανατισμός  των πλειοδοτών και του πλήθους επιτιθεμένου κατ΄εμού, διότι αντιτιθέμην εις την ενέργειαν της δημοπρασίας.
Η εφορεία απαρτιζομένη εκ μελών διατελεσάντων, ως πρόεδροι κοινότητας, επειδή και άλλοτε παρουσιάσθη περίπτωσις ομοία εις την κοινότητα, καθ’ ήν εγένετο αίτησις προσφοράς μετά την έγκρισιν των πρακτικών, επέμενεν ίνα διενεργηθεί η δημοπρασία. Τη πιέσει των κατοίκων ενηργήθη η δημοπρασία, καθ’ ην το κτήμα επλειοδοτήθη  αντί 6000 δραχμών ετησίως, υπαρχούσης ελπίδος να πλειοδοτηθεί και άνω των 8000 δραχμών ετησίως. Η δημοπρασία; όμως αύτη δεν εγένετο δεκτή και διετάχθη και αύθις η εφορεία, ίνα προβεί εις την σύνταξιν συμβολαίου μετά του ενοικιαστού της δημοπρασίας της 22ας Μαρτίου. Η εφορεία όμως εδίστασε να προβεί εις την εξουσιοδότησιν του προέδρου και την σύνταξιν του συμβολαίου υπείκουσα εις την απειλήν του κοινοτικού συμβουλίου, απειλούντος ήδη όπως αφαιρέσει το κτήμα από του σχολείου, αφού τούτο δεν ενοικιάζεται με ικανοποιητικόν ενοίκιον.
Τέλος μεθ’ ολίγας ημέρας παρέλαβεν η νέα εφορεία. Αλλά και αύτη εν αρχή ηκολούθη την οδόν της παλαιάς εφορείας δια τους ανωτέρω λόγους. Κατόπιν όμως διαβεβαιώσεως νομικών προσώπων ότι πάσα παρέλκυσις του ζητήματος της συντάξεως συμβολαίου ήτο ματαία, υπέχουσα εν ταυτώ και ποινικήν ρήτραν, η νέα εφορεία προέβη εις την σύνταξιν του σχετικού συμβολαίου μετά του πλειοδότου της δημοπρασίας  της 22ας Μαρτίου 1936.-

                                                           
Ευπειθέστατος                                                    
Ο Διευθυντής του Σχολείου                                       
Ευάγγελος Τζωαννόπουλος


Η αναφορά του Διευθυντή του Σχολείου προέρχεται από το Αρχείο της Διεύθυνσης Α/θμιας Εκπαίδευσης Καρδίτσας